رهروان ولایت ـ با بررسی احادیث مهدویت مییابیم که جوانان در قیام حضرت مهدی ـ عج ـ نقش بسزایی دارند. جوانان نخبهای که بیشترین تعداد از اصحاب حضرت را به خود اختصاص دادهاند. امیرالمؤمنین علیهالسلام در این مورد میفرمایند: «یاران مهدی جوان هستند و پیر در میان آنها وجود ندارد مگر به مقدار سرمه در چشم و نمک در غذا، و کمترین چیز در غذا نمک است[۱].» طبعاً هر جوانی امکان یاری حضرت را ندارد و یاران حضرت از بین تمام بشریت انتخابشدهاند. جوانانی شجاع، آزاده، فداکار و وفادار. یعنی افرادی که تمام فضیلتهای نیک را در خود جایدادهاند و به دنبال پیادهسازی خوبیها در تمام عالم هستند. آنها دارای یکسری ویژگیها هستند که از دیگر جوانان سبقتگرفته و در خیل یاران امام زمان خود را جایدادهاند. این ویژگیها را میتوان در یک چارچوب کلی دستهبندی نمود. در این نوشتار به آن چارچوب میپردازیم؛ چراکه اگر آن چارچوب مدنظر قرار گیرد، کسب رضایت امام زمان نیز حاصل میگردد.
الفـ - اندیشیدن به آینده و امید به آن
یکی از ویژگی های جوان منتظر این است که به واقعه ای که در آینده اتفاق خواهد افتاد، ایمان دارد. در جهان هستی دو اتفاق و واقعه عظیم قرار دادهشده است: نخست وعده قیامت است که در آینده اتفاق خواهد افتاد، دوم بحث ظهور و حکومت جهانی مهدوی است. نقطه مشترک هر دو واقعه، امیدآفرینی برای مستضعفان میباشد. جوان منتظر ازآنجاکه به هردو ایمان دارد؛ هیچگاه ناامیدی را در خود حس نمیکند و همواره به این میاندیشد که چگونه عمل کند تا در این دو واقعه مانند مستکبران و مزدوران سرافکنده و اهل خسران نباشد. چنین جوانی که به این دو حادثه عظیم الهی اعتقاد دارد و به آن میاندیشد؛ هیچگاه بیهدفی و پوچی را حس نمیکند و توان بالایی برای تحمل مشکلات در خود میبیند؛ چون او به خدایی که انتقام مظلوم را در این جهان بهدست مهدی ـ عج ـ و در آن جهان خواهد ستاند؛ ایمان داشته و از این طریق کسب رضایت روحی برایش حاصل میشود.
پیامبر اکرم صلیالله علیه و آله درباره حتمی بودن ظهور میفرمایند: «والذی بعثنی به الحق بشیراً لولم یبق من الدنیا الا یوم واحد، لطول الله ذلک الیوم حتی یخرج فیه ولدی المهدی....[۲]; سوگند به خدایی که مرا بهحق و بشارتدهنده برانگیخت، اگر از عمر دنیا تنها یک روز باقیمانده باشد، خداوند آن روز را آنقدر طولانی خواهد ساخت تا فرزندم مهدی (عج) در آن روز ظهور کند.»
بـ - کسب آمادگی فردی
دومین ویژگی جوان منتظر، کسب آمادگی است؛ یعنی جوان ما باید بداند که در عصر ظهور چهکاره است و دارای چه نقشی است تا خود را برای انجام آن نقش آماده سازد. آمادگی برای کارگزاری در حکومت جهانی مهدوی، آمادگی برای شرکت در سپاه حضرت و حداقل کسب آمادگی برای بهدست آوردن رضایت امام زمان و ... از این نوع آمادگیهاست.
ازآنجاکه سپاه حضرت مهدی متشکل از غیورترین، شجاعترین، باتقواترین و مطیعترین افراد است؛ جوان منتظر نقشه لازم را برای مهدوی شدن و مهدوی ماندن میشناسد و در مسیر آن گام برمیدارد. این مسیر همان مسیر تشیع حقیقی و واقعی است. جوانی که خود را آماده برای ظهور میکند به خوبی میداند که شیعه بودن به ادعا نیست بلکه باید ثابت گردد. او رسم تشیع را در انجام واجبات و ترک گناهان شناخته است؛ چراکه حضرت امام صادق علیهالسلام شیعه را اینگونه معرفی میفرمایند: : «شیعه کسی است که شکم و شهوت خود را حفظ میکند. اهل جهاد و تلاش بوده و خالص برای خدا عمل میکند. از کیفر و عذاب الهی همواره ترس دارد. اگر چنین افرادی را دیدید، شیعه امام جعفر صادقاند.[۳]»
پس جوان منتظر به خوبی میداند که پیروزی در امتحان الهی و اثبات شیعه بودنش بیانگر میزان آمادگیاش میباشد؛ ازاینجهت درس ولایتمداری را در کنار ولیفقیه مشق میکند و تمام صحنههای زندگی فردی و اجتماعی را مثل فتنهها، جنگها و تجاوزهای مستکبران و... را صفحههای آزمون خداوند برمیشمارد[۴] و در مسیر قبولی در آن گام برمیدارد.
جـ - جهانیشدن
دیگر ویژگیای که در نسل جوان منتظر باید وجود داشته باشد، آن است که جهانی میاندیشد و برای جهانیشدن آماده است. چنین فردی از خویشتن و از خودش بیرون آمده و جهانی شده است و تمام تلاشش آن است که مقدمه پذیرش جهانی موعود را در جهان ایجاد نماید؛ که هر چه این مقدمهسازی به متن نزدیکتر گردد، دوران ظهور نزدیک و نزدیکتر میشود. اصلاً یکی از ویژگی های انتظار این است که انسانها را از درون خودشان بیرون میآورد و با نفی خودمحوری، جامعهمحور و محیط محور میشود. ازاینرو است که جوان منتظر اینگونه میاندیشد که این گونه من باید پاسخ گوی امام زمانم باشم؛ امامی که حکومت جهانی برقرار خواهد کرد. حال اگر ایشان را درک کردم که به مقصود رسیده ام؛ در غیر این صورت نیز باز پاسخ گوی او هستم و برای تحقق حکومتش تلاش کردهام. او از عمل و حاصل عمل ما آگاه است.
امام علی علیهالسلام هنگامیکه آیه ۳۳ سوره توبه را قرائت کردند[۵]؛ از یاران خود پرسیدند: «آیا این پیروزی حاصلشده است؟» گفتند: آری. فرمودند: «نه، سوگند به کسی که جانم به دست او است، این پیروزی، آشکار نمیشود، تا زمانی که هیچ آبادی روی زمین باقی نماند، مگر آنکه صبح و شام بانگ لااله الا الله از آن به گوش رسد.[۶]»
د- زندگی مهدوی
اندیشهها و گفتگوهای ذهنیای که در بالا به آن اشاره شد، در مرحله عمل، جوان را بهسوی زندگی مهدوی سوق میدهد. زندگیای که لحظهلحظهاش وقف امام زمانش است و برای کسب رضایت او صرف میشود. آرزوی جوان منتظر آن است که در عمرش حضور در سپاه یاوران مهدی را تجربه کند و در رکاب امامش شمشیر بزند و طعم پیروزی واقعی اسلام بر کفر را درک کند؛ اما از طرفی میداند که چنین خواستهای، آرزوی خیلی از جوانان بوده و به سر انجام نرسیده است. پس دیگر آرزوی جوان منتظر آن است که اگر عمرش به درک ظهور منجر نشود، آنقدر مهدوی زندگی کند که جزء اصحاب امام زمان بهوسیله رجعت به شمار آید.
بنابراین، یکی از ویژگی های نسل منتظر این است که در همه ی اعمالش توجه به رضایت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) دارد؛ تحصیل، ازدواج، حضور در محل کار، و... را امام زمانی انتخاب میکند و امام زمانی ادامه میدهد.
البته یک جوان منتظر به خوبی میداند که یاری حضرت مهدی در عصر غیبت نیز امکانپذیر است و کسی لیاقت یاری حضرت را مییابد که در دوران غیبت سرباز خوبی برای حضرتش باشد. در اصل این چهار ویژگی را میتوان رسم جوان منتظر برای سربازی حضرت قائم در عصر غیبت دانست که به سربازی ایشان در عصر ظهور ختم گردد.
----------
پینوشت
[۱]- اثبات الهداة، جلد ۳، ۵۱۷
[۲] - بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۷۱
[۳] - سفینه البحار، ج ۱، ماده شین ص ۷۳۲
[۴] - إِنَّا جَعَلْنَا مَا عَلَی الْأَرْضِ زِینَةً لَّهَا لِنَبْلُوَهُمْ أَیُّهُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا; در حقیقت ما آنچه را که بر زمین است زیوری برای آن قراردادیم تا آنان را بیازماییم که کدام یک از ایشان نیکوکارترند ـ سوره کهف آیه ۷ ـ
[۵] - هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَی وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَی الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ ; او کسی است که پیامبرش را با هدایت و دین درست، فرستاد تا آن را بر هرچه دین است پیروز گرداند، هرچند مشرکان خوش نداشته باشند. ـ سوره توبه آیه ۳۳ ـ
[۶] - جهانیشدن و مقایسه آن با حکومت واحد جهانی حضرت مهدی (عج)، حبیبالله طاهری، فصلنامه انتظار، ش ۷، ص ۲۰۰، ۱۳۸۲ به نقل از مجمعالبیان در تفسیر آیه.